"Wchodzimy w to". Z całą świadomością powagi decyzji Stowarzyszenie Dom Wszystkich Polska zadecydowało o promowaniu idei Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego w Polsce. Skąd taka decyzja i dlaczego ją podjęliśmy?
W rodzimym dyskursie publicznym od wielu lat dominuje przekonanie, że najlepszym rozwiązaniem dla polskiej gospodarki, jak również przeciętnego Polaka będzie wyzbycie się wszelkich obciążeń podatkowych, a właściciele firm nad Wisłą to najbardziej szykanowana grupa społeczna jaką możemy sobie wyobrazić. Nikt nie twierdzi, że jest im łatwo - mitycznych jednak już argumentów o tym jak bardzo jesteśmy podatkowo obciążeni w porównaniu do krajów Europy Zachodniej nie potwierdzają statystyki. Wystarczy 10 sekund, aby sprawdzić to przy pomocy najpopularniejszej wyszukiwarki internetowej świata.
Gdy przejrzymy internetowe fora dla pseudoekonomistów i ekspertów wszelkiej maści widzimy jak zaciekle za niskimi podatkami opowiadają się zwykle ci, którzy najbardziej by z ich powodu ucierpieli. Bezrobotni absolwenci wyższych uczelni bądź osoby niewiele zarabiające - w tych grupach panuje olbrzymie przekonanie, że obniżenie podatków będzie lekiem na ich wszelkie problemy. O wysokich stawkach podatkowych nie chcą oni z reguły nawet słyszeć, bo "nie będzie ich państwo łupiło", a że ich zarobki w najbliższych dziesięcioleciach nie zapowiadają, aby jakąkolwiek stawkę poza najniższą musieli płacić to już drobny szczegół, nieistotny z ich punktu widzenia w całej dyskusji. Dlaczego piszę o tym we wstępie rozważań na temat Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego? Aby pokazać jak wielkie spustoszenie sieje bezrefleksyjne powtarzanie określonych teorii ekonomicznych przez mainstreamowe media w ostatnich latach.
Bezwarunkowy Dochód Podstawowy powinien być receptą na tego typu argumenty. Zdajemy sobie sprawę z kontrowersyjności pomysłu. Wiemy, że spotka się on z nieprzychylnością wielu środowisk. Chcemy jednak wywołać dyskusję. Nikt kto jest zdrowo myślącym zwolennikiem Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego nie będzie upierał się, że to projekt który można wprowadzić w przeciągu roku, dwóch czy nawet pięciu lat. To długofalowy proces, który społeczeństwu trzeba najpierw odpowiednio merytorycznie przedstawić, uodpornić na argumenty przeciwników (co wymaga bardzo dobrego przygotowania do dyskusji), a przede wszystkim forsować jednolitą, możliwą do wprowadzenia wizję całego projektu.
Co mam na myśli pisząc o "jednolitej wizji"? Bezwarunkowy Dochód Podstawowy może przyjąć mnóstwo wariantów o czym od lat w zaciszu uniwersyteckich gabinetów dyskutuje wąskie grono naszych naukowców. Wierzymy, że także dzięki naszym działaniom zacznie się ono stopniowo poszerzać.
Czy BDP powinien należeć się każdemu czy też określonym grupom narażonym w większym stopniu na ryzyka socjalne?
Czy BDP powinien łączyć się z zabraniem niektórych świadczeń pomocy społecznej ?
Czy BDP wpłynie na reformę polskiego systemu emerytalnego i jak będzie miał się do wysokości emerytur w Polsce?
Czy BDP okaże się receptą na godne życie dla młodych ludzi, przedstawicieli środowisk artystycznych, ofiar umów śmieciowych, które na swoje emerytury po prostu nie odkładają, co naraża je na głodowe świadczenia w przyszłości?
Czy BDP po kompleksowym podliczeniu oszczędności na walce z konsekwencjami życia w ubóstwie i powiązanymi z tym patologiami społecznymi nie okaże się pomysłem społecznie opłacalnym?
Czy BDP nie powinien iść w parze z całkowitym przemodelowaniem i wzmocnieniem organizacji trzeciego sektora w Polsce?
Ciężko w chwili obecnej dać jednoznaczne odpowiedzi na większość z podstawowych pytań. Wiele zależy od koncepcji i formy postulowanego BDP. Najgorszą jednak rzeczą jaką można w obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej Polski i Europy zrobić to pomysł wyśmiać i usiłować obalić obiektywnymi danymi, jakiegoś niezależnego centrum badawczego, finansowanego przez obiektywną, motywowaną dobrem ogółu grupę nacisku. Nie możemy sobie na to pozwolić.
Dlatego też postanowiliśmy podjąć walkę o Bezwarunkowy Dochód Podstawowy. Wszystko w celu zmieniania świadomości społecznej, wprowadzania do dyskusji publicznej wątków być może i jak na polskie warunki rewolucyjnych, jednak wymagających szerokiego omówienia. Dla dobra przyszłych pokoleń. Walka ta nie zakończy się za tydzień, miesiąc czy pół roku. To długofalowy proces polegający na przekonywaniu do pomysłu coraz to nowych środowisk, do debat akademickich efektem których będzie - w co wierzymy - wypracowanie jednolitej, racjonalnej wizji Bezwarunkowego Dochodu Podstawowego, do kampanii społecznych przekonujących o pozytywnych aspektach realizacji tego pomysłu. Tych nie brakuje o czym będziemy stopniowo przekonywać. Wszyscy zdajemy sobie sprawę jakie koszty ekonomiczne i społeczne niesie ze sobą walka z konsekwencjami ryzyk socjalnych. Zapobieganie ich występowaniu poprzez zapewnianie ludziom godnego życia i pewności dnia codziennego może okazać się zdecydowanie bardziej opłacalne.
Chcemy o tym rozmawiać - stąd nasza decyzja. W najbliższym czasie pojawimy się w Berlinie, aby o pomyśle debatować na forum europejskim. Planujemy inicjować debaty, wnikliwie badać inicjatywę, znajdować odpowiedzi na nurtujące - zarówno nas jak i zapewne przeciwników pomysłu - pytania, przekonywać społeczeństwo do zapoznania się z ideą. Czeka nas długa i ciężka droga, którą jako Stowarzyszenie chcemy podjąć i namawiamy Was do tego samego!
